Wat is papegaaienziekte?

Papegaaienziekte, ook wel psittacose, ornithose of chlamydiose genoemd, is een zeer besmettelijke bacteriële ziekte. Papegaaienziekte kan voorkomen bij alle papegaai- en parkietachtigen maar ook bij zeer veel andere vogelsoorten (zoals duiven, hoenderachtigen, roof-, water- en zangvogels). Daarnaast kan na besmetting ook ziekte optreden bij diverse zoogdieren, waaronder ook mensen.

De infectie komt regelmatig voor bij nieuw aangekochte vogels uit commerciële instellingen (dierenwinkels, handelaren), waar grote aantallen vogels samen gehuisvest worden. Dat is ook één van de voornaamste redenen waarom aanbevolen wordt om een nieuw aangekochte vogel binnen enkele dagen na aankoop te testen op aanwezigheid van papegaaienziekte.
Ook vogels die regelmatig in contact komen met andere vogels, waarvan de status niet bekend is, zoals bijvoorbeeld het geval is bij tentoonstellingen, lopen een groot risico om besmet te worden met deze bacterie.

Verschijnselen
Een besmetting met papegaaienziekte kan leiden tot tal van verschillende ziekteverschijnselen, zoals:

• oog- en neusuitvloeiing
• benauwdheid
• verminderde eetlust
• bolzitten
• diarree
• zenuwverschijnselen, bijvoorbeeld evenwichtsstoornissen, gebrek aan coördinatie, toevallen

De infectie kan daarnaast leiden tot een heftige leverontsteking, waardoor de witte vlag (uraten) op de ontlasting groen of geel kleurt. Dit is één van de meest specifieke aanwijzingen voor een mogelijke besmetting met papegaaienziekte.

Oorzaken

Papegaaienziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia psittaci.

Diagnose

Voor het vaststellen van een infectie met Chlamydia psittaci zijn diverse testen beschikbaar. Over het algemeen wordt voor het uitvoeren van deze testen materiaal verzameld door middel van een uitstrijkje van de oogslijmvliezen, mondholte en cloaca. Daarna wordt vastgesteld of de bacterie aanwezig is in dit monster. Afhankelijk van de soort test die wordt uitgevoerd kunnen resultaten binnen enkele minuten tot een week binnenkomen.
Ook voor gezonde vogels, die recentelijk contact hebben gehad met andere vogels is het aanbevolen te testen op papegaaienziekte, in het kader van een aankoopkeuring.

Behandeling

Papegaaienziekte is in het algemeen goed te behandelen met de juiste antibiotica, mits de diagnose tijdig gesteld wordt. Daarnaast kan, afhankelijk van de ziekteverschijnselen, verdere ondersteunende behandeling nodig zijn.

Voor het laten uitvoeren van een gezondheidscontrole (inclusief testen van uw vogel) en de behandeling van papegaaienziekte kunt u terecht bij de afdeling Vogels en Bijzondere Dieren.

Risico’s

Omdat papegaaienziekte zeer besmettelijk is, kan de ziekte gemakkelijk overgedragen worden op mensen en andere vogels. Het is daarom ook altijd belangrijk dat een zieke vogel in quarantaine geplaatst wordt, en gescheiden gehouden wordt van de overige vogels.
Het blijkt echter dat vogels – na besmetting – al binnen enkele dagen de bacterie kunnen gaan uitscheiden, terwijl ziekte pas optreedt na een aantal weken. Contact met dergelijke vogels kan daarom zeer risicovol zijn, en leidt bij mensen vaak al binnen 10 dagen na contact tot ernstige griepklachten (koorts, rillen) en longontsteking.
Wanneer u deze ziekteverschijnselen heeft en recentelijk contact heeft gehad met een papegaai(achtige) is het raadzaam om contact op te nemen met uw huisarts, die u verder kan informeren over diagnostiek en behandeling.